KRES WŁAŚCIWYCH BADAŃ NAUKOWYCH

Przy tym krytykowi niełatwo ocenić, co w wątpliwościach odnośnie do wyników badań przypisać ma usterkom znanej i opisanej przez autora badań metody roboczej, a co chwiejnej staranności lub wręcz niestaranności w przeprowa­dzeniu „czarnej roboty” badań. Cóż dopiero mówić o nierzetel­ności, którą krytykowi też niełatwo wykazać. Każda praca naukowa stanowi lub stanowić powinna zwartą całość. Znaczy to, że można określić racjonalnie zarówno jej po­czątek, jak też zakończenie. Konsekwentnie również rozmiar eta­pów pośrednich, m. in. rozmiar badania właściwego. W niektórych naukach rozmiar ten problemu nie stanowi; jest mniej lub więcej oczywisty. Bywa tak na ogół w naukach historycznych. W nich zązwyczaj badanie właściwe prowadzi się aż do wyczerpania źró­deł, tj. dokumentów historycznych, w szerokim znaczeniu tego pojęcia. W rzadkich wypadkach, gdy dokumentów do danej spra­wy jest bardzo wiele, badanie uważa się za zakończone, gdy źródła dalsze już nic nowego do danej sprawy nie wnoszą.